|
Willem Breuker (Amsterdam, 4 november 1944 – aldaar, 23 juli 2010) was een Nederlands componist en saxofonist die beschouwd wordt als de peetvader van de Nederlandse geïmproviseerde muziek. Zijn werk houdt het midden tussen klassieke muziek en jazz en heeft enige affiniteit met de Haagse School rondom Louis Andriessen. Hij wordt vaak geassocieerd met het culturele verzet van de jaren 60. Breuker werd geboren in Amsterdam. Als kind leerde hij klarinet spelen; later ging hij ook verschillende saxofoons bespelen. Hier ontwikkelde Breuker al een sterke afkeer van muziektheorie en oefenen, en een voorliefde voor spontaniteit. Zo kwam hij begin jaren zestig in de jazzwereld terecht. Hij beoefende de streng-experimentele free jazz met zijn vijfmanscombo Free Jazz Inc., waar hij echter kort na de oprichting in 1965 weer uitstapte, omdat hij, hoewel zelf ook links, de mede-comboleden wel erg politiek geëngageerd vond; zozeer dat dit hun idee van de muziek zou overschaduwen.
In 1966 kwam hij in de finale van het Loosdrechts Jazz Concours met een experimenteel stuk: Litanie voor de 14e juni 1966, refererend aan het Bouwvakkersoproer. De finale werd op televisie uitgezonden en vestigde Breukers naam. Hij trad enkele keren op in de bigband van Boy Edgar, die echter zijn composities niet accepteerde. Hij speelde tevens in het meer vooruitstrevende orkest van Günter Hampel. In 1967 richtte Breuker met geestverwanten Misha Mengelberg en Han Bennink de Instant Composers Pool op. Uit een korte samenwerking met Louis Andriessen werd het Orkest De Volharding geboren, waar Breuker in 1974 werd uitgezet: hij was het niet eens met het idioom. In dat jaar richtte hij zijn eigen groep op: het Willem Breuker Kollektief. Meer... |
|
Hierin kreeg elke musicus een gelijke plaats als solist, en was er steeds ruimte voor eigen zeggenschap over wat er gespeeld werd. Breukers ideaal was het gezelschap zo veel mogelijk onafhankelijk te maken van subsidie, waarin hij niet slaagde. Vanaf eind 1976 organiseerde Breuker de Klap op de Vuurpijl, een muziekavond die steeds in de dagen rond Oud en Nieuw georganiseerd werd om het culturele vacuüm in die periode op te vullen. Deze traditie heeft het orkest sindsdien met succes volgehouden.
De stijl van Breuker en zijn groep is eclectisch: er worden elementen van klassieke muziek, jazz, popmuziek, wereldmuziek, enz. in vermengd tot een geheel waarin iedere speler zijn stem heeft. Onvoorspelbaarheid staat hoog in het vaandel en Breuker laat graag bewust "foute" noten in zijn stukken voorkomen, waarop de solisten dan weer kunnen voortborduren. De componist omschreef zijn muziek graag als 'mensen-muziek': de spelers zijn er niet om een opgelegd werk uit te voeren, maar creëren het in hoge mate zelf. Breuker was de levenspartner van de Nederlandse actrice Olga Zuiderhoek. Hij overleed op 65-jarige leeftijd na een kort ziekbed aan longkanker. Hij werd begraven op De Nieuwe Ooster, op verzoek van Zuiderhoek maakte Marinus Boezem een beeldhouwwerk voor het Grafmonument van Willem Breuker. |