| Billie Holiday, geboren als Eleanora Fagan (Philadelphia, 7 april 1915 – New York, 17 juli 1959), wordt algemeen beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste Amerikaanse jazzzangeressen. Zij werd, behalve als Billie Holiday, ook bekend onder de bijnaam Lady Day, die tenorsaxofonist Lester Young haar had gegeven. Holiday, op haar beurt, was verantwoordelijk voor Youngs bijnaam Pres of Prez (afkorting van President). Billie Holiday was de dochter van gitarist Clarence Holiday (Baltimore, 23 juli 1898 - Dallas, 1 maart 1937) en Sadie Fagan (Baltimore, 16 augustus 1895 - New York, 6 oktober 1945). Haar vader was 16 en haar moeder 19 toen Billie Holiday als Eleanora Fagan geboren werd. De artiestennaam Billie ontleende de zangeres aan Billie Dove, een actrice die zij bewonderde. De kindertijd van Holiday is enigszins in nevelen gehuld en heeft soms meer weg van een legende. Het begint al bij haar geboorte. Veel bronnen vermelden 1915 als geboortejaar, sommige bronnen noemen het jaar 1912. Ook het moment waarop zij begon met zingen staat niet onomstotelijk vast. Volgens haar eigen biografie werd zij ontdekt in 1933, toen een dansauditie mislukte en zij in plaats daarvan werd gevraagd te zingen, maar eigenlijk lijkt het aannemelijker dat zij al in 1930 of 1931 zong in New Yorkse jazzclubs. Meer... |
|
Wat wel vaststaat, is dat zij in 1933 voor het eerst in de publiciteit kwam door een column in het blad Melody Maker, geschreven door producent John Hammond. Deze bracht haar in contact met Benny Goodman, die haar met haar eigen orkestje een platendebuut bezorgde met het lied Your Mother's Son in Law (geschreven door Alberta Nichols en Mann Holiner).
Het jaar daarop maakte Holiday furore in de New Yorkse jazzclubs, wat resulteerde in een optreden in het vermaarde Apollo Theater. Later speelde zij samen met Lester Young, Count Basie en Artie Shaw. Zij doorbrak de rassenscheiding door samen te spelen met blanke muzikanten.
Holiday werkte voor Columbia aan het einde van de jaren 1930, toen zij kennismaakte met het lied Strange Fruit, over het lynchen van een zwarte man. De uit The Bronx afkomstige middelbareschooldocent, dichter en (liedjes)schrijver Abel Meeropol schreef het lied in 1937 onder het pseudoniem "Lewis Allen". Meeropol was als communist van Russisch-Joodse afkomst diep geschokt door en sterk gekant tegen de rassenwaan in Amerika.
In de loop van haar leven begon Holiday steeds meer drank en drugs te gebruiken. In 1947 werd zij zelfs gearresteerd voor overtreding van het verbod op drugs, waarna zij een jaar doorbracht in een centrum voor verslaafden. Alhoewel zij geen vergunning meer kreeg om in New York op te treden, ging Holiday door met concerten geven. Tien dagen na haar vrijlating zong zij in een overvolle concertzaal in Carnegie Hall. Haar blijvende verslaving aan heroïne tastte wel haar stem aan, maar niet haar gevoeligheid en techniek. Uiteindelijk kostte deze verslaving haar in 1959 het leven. Stijl Holiday werd bekend doordat ze een voor die tijd ongekende eigen stijl had. Ze zong niet op de gebruikelijke zoetsappige, keurige manier en had daardoor een grote invloed op zangeressen na haar. Holiday legde vaak accenten na de tel, waardoor de liederen die zij zong een swingender en dramatischer karakter kregen. Het gebruik van onverwachte tonen is kenmerkend voor haar stijl, net als de uithalen aan het einde van een lied. Door het moeilijke leven dat Holiday heeft gehad, klinken de teksten die zij zingt erg overtuigend: er is een duidelijk verschil te horen tussen nummers die zij in het begin van haar carrière opnam en die van latere datum. Naarmate zij ouder werd, klonk haar stem allengs rauwer en doorleefder. Autobiografie Drie jaar voor haar dood schreef zij, geholpen door journalist William Dufty, haar autobiografie: Lady Sings the Blues (tevens de titel van een van haar grootste hits). Het verhaal is omstreden, omdat zij nogal eens de hand zou hebben gelicht met de feiten. Het boek vertelt in ieder geval een schrijnend verhaal over drugsgebruik, door de overheid opgelegde ontwenningskuren en relaties met mannen door wie zij vrijwel zonder uitzondering werd uitgebuit en mishandeld. Lady Sings the Blues werd in 1972 verfilmd met Diana Ross als Billie Holiday. |