Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (Russisch: Пётр Ильи́ч Чайко́вский) (Votkinsk, 7 mei 1840 – Sint-Petersburg, 6 november 1893) was een Russisch componist, die geldt als een van de grootste componisten in de tijd van de hoogromantiek. Tsjaikovski was eerst ambtenaar, ging muziek studeren aan het Conservatorium van Sint-Petersburg en werd toen leraar aan het conservatorium van Moskou dat net was geopend. Tegen de zomer van 1867 had hij al zijn eerste pianostukken geschreven en liet ze publiceren. Een rijke bewonderaarster, gravin Nadezjda Filaretovna von Meck, bood hem in 1877 de mogelijkheid zijn leven geheel aan het componeren te wijden. Jarenlang onderhielden zij een innige briefwisseling, maar Tsjaikovski heeft haar nooit willen ontmoeten. In 1890 zette de gravin haar financiële steun om onduidelijke redenen stop. Een onbewezen theorie is dat zij zich niet kon verenigen met zijn seksuele geaardheid.
Symphonie no. 1
Tsjaikovski reisde veel, werd overal geëerd, maar was een eenzelvig en eenzaam mens. Hij overleed op 53-jarige leeftijd aan cholera in Sint-Petersburg. Er wordt echter steeds weer aan deze doodsoorzaak getwijfeld. Het gerucht dat hij zelfmoord gepleegd zou hebben door opzettelijk besmet water te drinken, is hardnekkig. De theorie dat hij dit gedaan zou hebben na een veroordeling door een 'ereraad' van voormalige studievrienden op beschuldiging van 'liederlijk' (homoseksueel) gedrag dat niet naar buiten mocht komen, heeft fervente aanhangers en bestrijders. Naast zes symfonieën schreef hij onder meer symfonische gedichten, tien opera's (waarvan hij één vernietigde), pianowerken, strijkkwartetten, liederen en vioolmuziek. Vooral het Eerste pianoconcert, het Vioolconcert, de Vierde, Vijfde en Zesde symfonie, de Ouverture 1812 en zijn balletmuziek (bijvoorbeeld Het zwanenmeer en De notenkraker) worden vaak uitgevoerd. Tsjaikovski slaagde erin om invloeden uit de West-Europese klassieke muziek succesvol te verbinden met de Russische muziek. Zijn muzikale voorkeur ging uit naar Mozart en Mendelssohn.
Slavenmars
Zijn werken zijn ook geliefd vanwege de zeer welluidende orkestratie en de rijkdom aan melodieën. Tsjaikovski verwerkte in een aantal composities op bijzondere wijze de wals, niet alleen in zijn balletten, maar ook in zijn symfonieën. Zijn muziek werd door landgenoten uit zijn tijd, in het bijzonder de nationalistisch-Russische componisten van Het Machtige Hoopje, als (te) westers bestempeld.
Hvd home
